Gouda – En van wie is dan de Markt in Gouda? In ons eerste artikel over het eigendom van de panden en grond op de Goudse Markt beschreven wij de twee historische gebouwen die in eigendom van de gemeente Gouda zijn. Dit artikel was koud gepubliceerd of het werd bekend dat een derde monumentaal pand weer in de schoot van de gemeente terugkwam. Het gaat hier om Arti Legi, gelegen tussen de restaurants en gevestigd op nummer 27. Het is vanaf 2011 in particuliere handen is geweest. Hoe en waarom heeft die eigenaarswissel zich afgespeeld?
Waarom werd Arti Legi ooit op de Markt gebouwd? Men had in 1853 twee jaar nodig om het gebouw neer te zetten. In 1855 werd het gebouw in gebruik genomen. Op de begane grond werd het kantongerecht geïnstalleerd en de bovenverdieping kwam het domein van de stadstekenschool. Later kwam het Gouds Museum erin en verhuisde de tekenschool naar een nieuw pand, dat achter Arti Legi werd gebouwd. Aan de zijde van de Zeugstraat dus. Hierin kwam later weer de stadsmuziekzaal. Veel later is het VVV-kantoor erin gehuisvest. Intussen was de gemeente er niet aan toegekomen om het nodig ouderhoud uit te voeren en dan wordt zo’n fraai gebouw eigenlijk een blok aan je been.
Gelukkig kent Gouda inwoners met een haart voor kunst en historie In 2011 was het Louwrens Dijkstra, die de verdere achteruitgang van het gebouw niet kon aanzien en het gebouw kocht voor ca. € 750.000. Naar hijzelf zegt, “een beslissing met het hart en niet met de calculator”. Dijkstra vertelt verder dat de totale verbouwings-, restauratie- en inrichtingskosten de aankoop aanzienlijk overtroffen. H Het pand was in slechte toestand, had groot achterstallig onderhoud en was ouderwets ingericht. Dat gold ook voor de veiligheid en techniek. De opzet van Dijkstra was om van het interieur een expositie- en presentatieruimte te maken met kunst die in Gouda nog niet te zien was. Daarin is hij volledig geslaagd en vanaf eind 2012 zijn er prachtige exposities gehouden. Zo kwam kunst (Arti) weer terug op de Goudse Markt.
Arti Legi nu als “opgemaakt bed” weer terug in handen van de gemeente Als we aan Dijkstra vragen of hij tevreden terug kijkt op de expositiejaren is zijn antwoord: “Ja hoor, het lukte redelijk er een hobby van te maken die geen geld kostte”. De investering neemt hij dan kennelijk voor lief. Maar dan komt corona. Twee jaar geen activiteit en een achteruitlopende gezondheid. Dat maakte dat een nieuwe doorstart erg moeilijk werd. De enige optie bleek om het gebouw van de hand te doen. Al snel ging een bedrag van enkele
miljoenen voor de verkoop van Arti Legi de ronde doen. Dijkstra zegt dat de panden (Arti Legi en het daarachterliggend woonhuis) niet officieel in de verkoop zijn geweest en er dus ook geen geafficheerde vraagprijs was. Het informeel polsen van interesse heeft tot een publieke koper geleid, te weten de gemeente Gouda. Het pand aan de Zeugstraat gaat naar een private koper. Alle partijen hebben afgesproken geen mededelingen te doen over de financiële afhandeling.
Is de gemeente nu de juichende derde? De wethouders Van Vugt (D66) en Klijmij (GroenLinks) roepen blij dat het huis van de buren maar één keer te koop is. De hele restauratie is aan de gemeente voorbij gegaan en nu Arti Legi teruggekocht is, zullen de rekenmeesters wel in hun handen wrijven. Het lijkt namelijk niet aannemelijk dat de gemeente de restauratie had kunnen uitvoeren zoals door Dijkstra is uitgevoerd. Arti Legi wordt nu het onderkomen voor het Nationaal Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen in samenhang met onderwijsaanbod van Campus Gouda. En met die toekomst is Louwrens Dijkstra erg tevreden. En Gouda? De stad heeft nu drie monumentale in bezit op de Markt.