Gouda – Wie herinnert zich niet de vele kritische televisie uitzendingen waarop door bewoners of deskundigen aangetoond werd hoe een aantal gemeenten de mist in gingen bij investeringen in projecten. Voorbeelden waren het bouwen van een viaduct waarop nooit een aansluiting kwam, een omleiding voor een spoorwegovergang die door niemand gebruikt werd of een groot weiland waarop uiteindelijk niet gebouwd kon worden. Daar werd door de kijkers smadelijk om gelachen maar de laatste tijd heeft ander nieuws deze missers van het beeldscherm verdrongen.
Grondaankoop als verdienmodel en om grondspeculanten voor te zijn
In 2008 werd de Grondbank opgericht door de Zuid-Hollandse gemeenten Gouda, Moordrecht, Nieuwerkerk a/d IJssel, Rotterdam, Waddinxveen en Zevenhuizen-Moerkapelle. Bestuurders beseften dat in hun gebied ruimte nodig was voor woningbouw en bedrijfsactiviteiten en keken hongerig naar ongebruikte gebieden in hun streek. Bovendien leefde de angst dat grondspeculanten hen voor zouden zijn en zij straks een veel te hoge grondprijs zouden moeten betalen als er uitgebreid moest worden. Het verwerven van grond werd ondergebracht bij de op te richten Grondbank. Een gemeentelijke aangelegenheid dus.
De eerste paar jaar lag de grondprijs relatief hoog
Bij de Grondbank, aangestuurd door de betreffende gemeenten, was er een grote zorg dat de grondprijzen nog verder zouden stijgen. Een goed moment dus om beschikbaar gekomen grond, deels agrarisch, aan te kopen. Dit werd een doorlopend aankoopproces omdat niet alle gewenste grond direct beschikbaar was. In de eerste jaren van het bestaan van de Grondbank lagen de grondprijzen hoog en men voorzag eerder een verdere prijsstijging dan een daling. Via de Grondbank had elke gemeente stukken land in bezit gekregen en men vertrouwde er op dat als delen hiervan verkocht konden worden aan projectontwikkelaars of woningcorporaties, men een flinke winst kon maken. Gouda stapte wat later in om daadwerkelijk grond aan te kopen, maar was van het begin af aan onderdeel van de Grondbank.
De bankencrisis deed z’n werk en de grondprijzen daalden
Dat ging echter niet op voor de grond die al verworven was. De marktwaarde van grond daalde behoorlijk door de aanhoudende crisis en investeerders waren niet bereid om de hoge grondprijs van de Grondbank te betalen. Er zat dus niets anders op dan voorzieningen te nemen op de waarde van de grond. De Grondbank beheert maar de gemeente bezit. Dus daar kwamen de voorzieningen terecht. Aan dit nadeel, de gemeente moest bijvoorbeeld haar reserves aanspreken, zat ook een voordeel. Door de afschrijving verkreeg de betreffende grond de heersende marktwaarde en werd het dus mogelijk de grond zonder verder verlies te verkopen aan geïnteresseerde investeerders of woningcorporaties. Toch werd niet altijd zo gehandeld. Het is net zo als bij speculeren op de beurs; even wachten tot de prijs weer gaat stijgen om zo de schade alsnog te beperken. Die lagere grondprijs had in dit soort gevallen natuurlijk ook aan woningcorporaties kunnen worden aangeboden zodat zij betaalbare sociale woningbouw uit de grond hadden kunnen stampen.
De grondprijsdaling beperkte zich niet tot één jaar en dat raakte Gouda snoeihard
We zijn eens teruggegaan naar de rapportages van de gemeente Gouda via het Meerjarenperspectief (MPG) vanaf 2015. Dit MPG geeft inzage in de grondexploitaties van de gemeente Gouda. Dat levert de volgende jaarlijkse voorzieningen op:
Per 31 december 2015      € 12,0 miljoen euro
Per 31 december 2016Â Â Â Â Â Â –Â Â Â 9,4 miljoen euro
Per 31 december 2017Â Â Â Â Â Â –Â Â Â 5,9 miljoen euro
Per 31 december 2018 Â Â Â Â Â –Â Â Â 5,5 miljoen euro
Per 31 december 2019Â Â Â Â Â Â –Â Â Â 2,6 miljoen euro
Totaal over deze jaren:    € 35,4 miljoen euro
Natuurlijk staan hier inkomsten uit grondverkoop tegenover. Maar de inkomsten zijn alleen mogelijk geworden door de grond iedere keer eerst weer fa te waarderen.
Een nooit beantwoorde vraag is of het beter zou zijn geweest om destijds als gemeente niet de grondspeculant uit te hangen maar de marktwaarde voor de grond te betalen op het moment dat deze nodig is. Met andere woorden, zouden eventuele private grondspeculanten op het moment van aankoop een hogere prijs hebben gevraagd dan de oorspronkelijke Grondbankprijs zonder af te waarderen?
Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via redactie@degouda.nl
Download nu deGouda App voor iOS en AndroidÂ
26-06-2020 11:30