Gouda – Gouda staat wereldwijd bekend als echte stroopwafelstad. Geen toerist vertrekt naar huis zonder de zoete wafel geproefd te hebben. Ook Gouwenaars zelf zijn er gek op. De geschiedenis van de Goudse stroopwafel gaat terug tot de negentiende eeuw toen bakker Kamphuisen de eerste stroopwafel bakte. Wat begon als een experiment van restjes deeg en koek kruimels met stroop ertussen, groeide uit tot een geliefd koekje met een bijzondere smaak.
De stroopwafel wordt inmiddels door heel Nederland en zelfs over de landgrenzen gemaakt, maar de oorsprong ligt in Gouda. Na het succesvolle experiment van Kamphuisen in 1810 groeide het aantal stroopwafelbakkers in de stad. Er zijn bakkers die beweren dat er destijds meer dan honderd stroopwafelbakkerijen in de stad huisden. Naast Kamphuisen zijn Vos en Van Dijk, Van Vliet, Maranto en Punselie bekende stroopwafelbakkers uit die tijd. Het bakken van stroopwafels was een ambacht dat men moest leren. Het vereiste vuurvaste handen, een goed gevoel voor timing en enige ervaring om een stroopwafel met de juiste smaak en textuur te bakken. Dat gebeurde handmatig met ouderwetse bakijzers. De ijzers gaven de stroopwafels het kenmerkende ruitjespatroon. Als het ijzer heet was, legde de bakker er een afgewogen bolletje deeg tussen, drukte het aan en bakte de wafel in een minuut mooi bruin. Daarna sneed hij de wafel doormidden, smeerde er precies genoeg stroop op en plakte de wafels op elkaar. Op deze manier konden de Goudse bakkers zo’n 200 stroopwafels per uur bakken.
Karrewiel als stroopwafeloven
Al snel werd de stroopwafel zo populair dat de Goudse bakkers moeite hadden om de vraag bij te benen. Stroopwafelbakker Martien Markus herinnert zich een verhaal van machinefabrikant Piet Bouter. Bouter overlegde met bakker Vos en Van Dijk in de Peperstraat over de bouw van een nieuwe oven zodat de bakkerij meer stroopwafels kon produceren. Op dat moment reed een postbode voorbij met een handkar. De handkar bewoog zich voort op karrewielen. “Daar gaat m’n oven!” riep de bakker. “Als we zo’n karrewiel horizontaal leggen met ijzers tussen de spaken is het een stroopwafel oven.” Bouter ging aan de slag met het ontwerp en dat ontwerp vormde jarenlang de basis voor bakovens. De oorspronkelijke oven had 8 bakijzers, de huidige ovens van middelgrote bakkerijen hebben 22 ijzers waarmee meer dan 50.000 stroopwafels per dag worden geproduceerd.
Van de tientallen stroopwafelbakkerijen in de binnenstad is tegenwoordig niet veel meer over. De oude panden zijn omgebouwd tot woonhuizen en de meeste stroopwafelbakkers zijn vertrokken. De binnenstad bleek moeilijk bereikbaar voor de vrachtwagens met grondstoffen, dus voelden de bakkers zich genoodzaakt om hun bakkerijen te verhuizen naar omliggende steden als Waddinxveen en Moordrecht.
Grootste stroopwafel ter wereld
Toch is Gouda voor veel inwoners en toeristen nog altijd het thuis van de stroopwafel. En daar zijn Gouwenaars trots op. In 2013 verenigden Goudse stroopwafelbakkers zich om de grootste stroopwafel ter wereld te bakken. Met een stroopwafel van 2,5 meter doorsnee vestigden ze een officieel wereldrecord. Ook de jaarlijkse stroopwafeldag houdt de herinnering aan de rijke geschiedenis levend. Op die dag verzamelen de overgebleven bakkers zich om verse stroopwafels te bakken voor het publiek en wafels uit te delen aan kinderen.
In de binnenstad zijn de originele stroopwafels nog op meerdere plekken te koop. Bijvoorbeeld bij bakkerij Van Vliet in de Lange Groenendaal, de Siroopwafel Experience van bakkerij Kamphuisen aan de Markt, Punselie in de Spieringstraat, het Stroopwafelwinkeltje van bakkerij Markus in de Agnietenstraat en bij de stroopwafelbakkers op de Markt. De tijd dat men het beroemde koekje alleen in Gouda kon proeven, is voorbij. Vandaag de dag is de stroopwafel overal te verkrijgen, van tankstation tot luchthaven. Maar de lekkerste stroopwafels proef je volgers kenners nog steeds in Gouda waar de geschiedenis van het geliefde koekje ooit begon.
Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via redactie@degouda.nl
Download nu deGouda App voor iOS en Android
18-08-2018 12:15