Meest gestelde vragen aan én antwoorden van expert in toetsen en examinering Bureau ICE
Het zijn spannende tijden voor de groep 8’ers uit de regio. Uiterlijk 1 maart 2015 horen zij van hun leerkracht welk type voortgezet onderwijs het beste bij ze past. Op basis van dit schooladvies kunnen ze een middelbare school gaan kiezen. Niet meer het resultaat van de Citotoets is doorslaggevend, maar de leerkracht bepaalt nu het niveau voor het voortgezet onderwijs. Basisscholen moeten wel verplicht een eindtoets afnemen om dit niveau te ‘checken’. Ze kunnen kiezen met welke eindtoets zij dat doen: de Centrale Eindtoets (dat is de oude Citotoets) of een nieuwe eindtoets: de IEP Eindtoets of Route8.
De Citotoets is al decennia een begrip voor groep 8’ers. Iedereen kent de toets en heeft herinneringen aan het oefenen voor de beproeving en de spanning voor de uitslag. Vanaf dit schooljaar is dat veranderd. De Citotoets bestaat niet meer en is opgegaan in de Centrale Eindtoets. En er zijn twee nieuwe goedgekeurde eindtoetsen bij gekomen. Maar de belangrijkste verandering is dat niet het resultaat van de eindtoets, maar de juf of meester het niveau voor het voortgezet onderwijs bepaalt. Toch moeten alle kinderen dit jaar voor het eerst verplicht een eindtoets maken. Karen Heij, directeur bij Bureau ICE heeft dagelijks contact met leerkrachten en ouders van leerlingen. Volgens haar roepen de veranderingen veel vragen op en is er onduidelijkheid over de gevolgen voor de keuze van de middelbare school. De belangrijkste vragen beantwoorden we hier.
1. Waarom is een eindtoets nu verplicht?
Staatssecretaris Dekker wil dat basisscholen al hun leerlingen uit groep 8 een toets laten maken. Deze eindtoets heeft als doel een duidelijk beeld van het niveau van leerlingen op gebied van taal en rekenen te geven. Het is daarmee een hulpmiddel om vast te stellen of het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs inhoudelijk goed op elkaar aan gaan sluiten. Echter, middelbare scholen mogen de resultaten van de eindtoets niet meer gebruiken om leerlingen toe te laten. Het advies van de basisschool is hierin bepalend.
2. Waarom zijn er nu drie eindtoetsen?
Toen Dekker besloot dat alle basisscholen een eindtoets moeten afnemen, stond de Tweede Kamer erop dat scholen zelf een toets mogen kiezen. OCW heeft in november 2014 naast de Centrale eindtoets die zij zelf aanbiedt ook twee andere organisaties toegelaten om hun eindtoets bij leerlingen af te nemen. Deze eindtoetsen zijn door OCW goedgekeurd. Basisscholen kunnen nu kiezen of de IEP Eindtoets, Route8 of de Centrale eindtoets het beste bij hun onderwijsvisie past. Alle drie de eindtoetsen is de kwaliteit gegarandeerd en gaan de opgaven over rekenen en taal. Het niveau is vastgesteld aan de hand van zogenoemde referentiekaders vanuit de overheid.
3. Wat is er anders aan de IEP Eindtoets en Route8?
Bij de IEP Eindtoets maken alle leerlingen van groep 8 dezelfde opgaven in een toetsboekje. De toets is vriendelijk vormgegeven en kinderen mogen in de boekjes schrijven. De toets begint met makkelijke opgaven en loopt op in niveau. Er zijn zowel meerkeuzeopgaven als open vragen en de rekenopgaven zijn zo geformuleerd dat taal geen struikelblok wordt. De toets wordt afgenomen op twee ochtenden in maximaal twee uur. De leerling staat centraal. Route8 van Avision is een digitale toets die via internet wordt afgenomen. De test is adaptief, dat betekent dat leerlingen minder moeilijke opgaven krijgen wanneer ze fouten maken of juist moeilijkere opgaven als ze de vragen goed beantwoorden. Leerlingen zijn twee tot drie uur bezig met het beantwoorden van de vragen.
4. Wat kunnen leerlingen uit groep 8 de komende maanden verwachten?
De basisschool heeft nog tot eind januari om te kiezen welke eindtoets zij gaat afnemen. Alle groep 8’ers maken tussen half april en half mei de eindtoets in plaats van februari. Dit is later dan voorgaande jaren om te voorkomen dat de resultaten van de toets toch worden gebruikt om vast te stellen welk niveau het kind aankan. Leerkrachten gaan de komende twee maanden het gesprek met kinderen en hun ouders aan en geven hun schooladvies. Dit is gebaseerd op de ontwikkeling van de leerling in voorgaande jaren en gaat verder dan leerresultaten alleen, denk aan creatief denken, doorzettingsvermogen en intelligentie.
5. Heeft de eindtoets helemaal geen invloed meer op het schooladvies?
Dat ligt eraan. Als het toetsadvies hoger is dan het schooladvies, dan heroverweegt de basisschool het advies altijd. In overleg met de leerling en zijn ouders kan het niveau voor het voortgezet onderwijs gelijk blijven of naar boven worden bijgesteld. Ligt de score van de eindtoets onder het niveau van het advies van de leerkracht, dan wordt het schooladvies niet aangepast. Kinderen krijgen de kans om te laten zien dat ze het onderwijstype aankunnen.