Gouda – In de Gemeentewet is bepaald dat burgemeesters woonachtig moeten zijn in de gemeente waar ze werkzaam zijn. Ook voor onze spiksplinternieuwe burgmeester Pieter Verhoeve geldt dat: na de Kerst start het gezin van zeven de zoektocht naar een woning in Gouda.
Goudse makelaars buitelen over elkaar heen om Verhoeve van dienst te zijn: van stadsvilla tot boerderij, van hypermodern tot historisch… Hoe zou het gezin Verhoeve het liefst gaan wonen? Wat weten we eigenlijk over de ambtswoningen van Gouda?
Sterke Samson
Veel Gouwenaren zullen het prachtige, statige pand aan de Oosthaven 68 kennen: de Sterke Samson diende in de 19de en 20ste eeuw als Goudse burgemeesterswoning. In 1595 kocht Adriaen Goudswaerdt, lid van het Goudse bestuurscollege, het perceel. Het was ’24 Rijnlandse voeten’ breed en Goudswaerdt bouwde er zijn huis op, dat hij ‘Samson’ doopte. In 1605 kocht hij het erf naast de Samson en bouwde hier nog een huis op, dat ‘Kleine Samson’ werd genoemd. Hierdoor kreeg het eerder gebouwde huis het predikaat ‘De Sterke’. In de 19de en 20ste eeuw werd het pand bewoond door drie verschillende burgemeesters: in 1840 kocht burgemeester Nicolaas IJzendoorn het en ook zijn zoon en opvolger Adrianus van Bergen IJzendoorn gebruikte het. De laatste liet de achter zijn huis gelegen tuin na aan de gemeente Gouda en na zijn overlijden in 1895 werd deze tuin bij het Houtmansplantsoen gevoegd. In 1927 werd burgemeester Gaarlandt eigenaar van de Sterke Samson. Gaarlandt stelde het pand beschikbaar aan de Goudse huishoudschool en in 1932 werd de woning als school in gebruik genomen. Gaarlandt was dus de laatste burgervader die het pand bewoonde.
Villa Honk
Villa Honk was ook zo’n ambtswoning: een gemeentelijk, monumentaal pand gelegen aan de Van Beverninghlaan aan de rand van het Van Bergen IJzendoornpark. Op nummer 38-39 (het huis is gesplitst geweest, vandaar de dubbele nummering) hebben verschillende Goudse burgemeesters gewoond: Gaarlandt, James en Van Reenen. De woning is gebouwd in ‘Um1800’-stijl en grijpt terug naar het Indische verleden van de opdrachtgever voor de bouw van de woning. Zo heeft de koepel van het pand de vorm van een tropenhelm en herinnert de veranda met pilaren aan de koloniale architectuur. En een grapje in de straat: de lachende stenen leeuwen bij de entree van Huize Elisabeth aan de overkant van de straat duiden op het feit dat het huis het zicht op het park wegnam voor de bewoners van Villa Honk.
In de Tweede Wereldoorlog werd burgemeester James uit zijn ambt gezet toen hij weigerde medewerking te verlenen aan het inschakelen van arbeiders bij het herstel van het vliegveld Ypenburg. Hiervoor zat hij een gevangenisstraf van een jaar uit en hij werd verbannen uit de stad. Op 5 mei 1945 keert hij terug om zijn ambt weer op te pakken. Tijdens de oorlog valt Gouda onder het bewind van NSB-burgemeester Liera. Hij betrekt een woning aan de Van Itersonlaan, waar, naar verluidt, een aantal keren ramen worden ingegooid.
Wat vind jij een echte burgemeesterswoning en waar zie je onze burgemeester zijn intrek nemen?
Ken je meer verhalen over de oude burgemeesterswoningen? Wij zijn op zoek naar de historie over percelen en mooie feitjes over geheime kamers, interessante architectuur en burgemeesters-eigenaardigheden… Laat het ons weten als je wil delen!
Redactie@deGouda.nlÂ
Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via redactie@degouda.nl
Download nu deGouda App voor iOS en Android
11-12-2019 17:00