We staan op de nieuwe stalen brug, beneden ons sijpelt een stroompje water door de sluisdeur, picknickbankjes kijken leeg uit over de polder. ‘2012’ staat er op de sluisdeuren, verwijzend naar het jaar dat de restauratie gereedkwam. Nadat enkele boten hem hebben uitgeprobeerd is er een ijzingwekkende stilte neergedaald over de Stowijkerschutsluis. Waarom moest de sluis worden gerestaureerd, waarom is het er zo stil en hoe nu verder? Dat zoeken we uit in deze serie. Deze week in deel 2: de restauratie.
De Stolwijkerschutsluis is al dertig jaar niet meer gebruikt als in 2012 de werkzaamheden gereedkomen. De restauratie is een zaak van de lange adem geweest en is te danken aan de onvermoeibare inzet van de initiatiefgroep Gouda Havenstad. Een groep Gouwenaars heeft de initiatiefgroep in de jaren ’80 opgericht omdat ze vonden dat ‘Gouda een relatieprobleem [had] met de Hollandse IJssel’. In hun visie zou Gouda uit kunnen groeien ‘tot een regionale toeristische trekpleister bij uitstek’ (Reformatorisch dagblad, juni 1988).
Masterplan
Om de rivier met de Krimpenerwaard te verbinden is deze sluis onmisbaar. Een langdurige lobby voor herstel volgt. In 1990 behaalt zij een overwinning als de sluis tot Rijksmonument benoemd wordt. Zestien jaar later komt Adri van den Brink, destijds professor aan de Wageningen Universiteit en lid van de initiatiefgroep, met een masterplan voor het bouwwerk. Hierin staan de kosten, maar ook plannen die dankzij restauratie kunnen worden ontwikkeld in de omgeving. Samen met omwonenden en andere geïnteresseerden heeft de groep verschillende van deze plannen uitgewerkt: denk aan een stadstuin, een zorglandgoed en een passantenhaven.
Geld voor de plannen
Zo’n goed plan is in 2006 hard nodig. Het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard, die eigenaar is van de sluis, trekt dat jaar ook aan de bel; de locatie vormt een zwakke plek in de dijk. De kosten van restauratie blijken 2,3 miljoen euro, een bedrag dat zij en de gemeente Gouda niet op kunnen brengen. Er wordt zelfs gehint op een ontheffing voor sloop.
Gesteund door dertien organisaties en met het masterplan in de binnenzak, gaat Gouda Havenstad op zoek naar financiering (subsidie). De subsidiepot van minister Plasterk van Cultuur blijkt leeg. Uiteindelijk krijgt men de Provincie Zuid-Holland zover om bij te dragen uit een stimuleringspot voor de economische crisis. Zo wil zij de helft van de kosten opbrengen, onder voorwaarde dat andere partijen de rest aanvullen. De gemeente Gouda draagt samen met de regiogemeenten zo’n 500 000 euro bij.
Erg stil
Ook Adri van de Brink vindt het stil rond de sluis, schrijft hij in een toelichting: “Ik merk ook dat er weinig of geen gebruik van [de sluis] wordt gemaakt, en dat is heel jammer”. Hij was juist zo enthousiast over de projecten om de restauratie heen, omdat de ‘zeer actieve bewoners van Stolwijkersluis’ en andere partijen er echt samen uit wilden komen. Het is uiteindelijk niet van de grond gekomen: “Het belangrijkst is natuurlijk de restauratie van de sluis, maar van de andere onderdelen van het masterplan is niet zoveel terecht gekomen”.
Hoe dat komt en hoe het nu verder moet, dat leest u in deel 3 van deze serie.
Lees hier deel 1 De Stolwijkersluis: van ‘bron van voorspoed’ tot Rijksmonument
Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via redactie@degouda.nl
Download nu deGouda App voor iOS en Android
09-10-2019 09:50