Gouda – De Nieuwe Haven is van oudsher een straat om te wonen, werken en winkelen. In de huidige tijd van leegstaande winkelruimte en een woningtekort, doemt echter de vraag op of dat wenselijk is. Het gebied ligt ‘buiten de paaltjes’, dus is het niet verstandiger om de winkelruimte in de binnenste centrumring te concentreren? Zo komt er woonruimte vrij in de rest van de stad. Weekblad deGouda zocht antwoorden en vond die onder meer in het verleden.
‘Er zaten vroeger wel meer winkels aan de Nieuwe Haven’, herinnert de recent verhuisde bewoonster Hannie zich. Op een foto uit 1920 die zij laat zien staat een tabakswinkel, gelegen tegenover de huidige dump en vlakbij het huis waar ze zelf lange tijd woonde. Wat gelijk opvalt aan de foto is het grote verschil op de voorgrond: haar huis lag toen nog aan een gracht! De gracht die in 1940 voor het toenemende autogebruik werd gedempt.
Een gezellige mix
Voor de demping was de havenstraat een plek van veel (kleine) fabrieken, winkels en ambachten. Begin 20ste eeuw lag op het terrein van de brandweerkazerne (nu outdoorwinkel) bijvoorbeeld een stadstimmerwerf met werkplaatsen voor timmerlieden, metselaars, loodgieters en ververs. Verderop lagen een kantoor, een brandspuithuis, een houtloods en een smederij. De intussen verbouwde (1996), maar behouden gebleven fabriek, bood onderdak aan een dakdekkersgroothandel en een bedrijf in papier- en verpakkingsmaterialen. Tegenwoordig kunnen we in het pand terecht bij dienstverleners, zoals een fysiotherapeut en een huisarts.
Na de demping werd de straat enkele malen opnieuw ingericht; eerst met een groenstrook in het midden en veel parkeerplaatsen (een beetje zoals op de Raam), later met de huidige onnatuurlijk brede straat en stoep. Na de jaren ’70 verdwenen de bakker, slager, groenteboer en buurtwinkel langzaam uit het straatbeeld. Kleine middenstanders die er tot dan toe in groten getalen gevestigd waren geweest, zo schetst de uitgave Nieuwehaven*2 in een interview met een bewoner: ‘We hadden hier wel vijf bakkers, twee kruideniers, twee melkwinkels en een paar groenteboeren’.
Flexibel bestemmingsplan
De gemeente Gouda staat achter de verscheidenheid van de Nieuwe Haven, zo vertelt wethouder Rogier Tetteroo in het Huis van de Stad, maar stuurt hier niet op. Tetteroo: “We hebben een flexibel bestemmingsplan. Die kan leiden tot meer wonen maar ook tot meer winkelen”. Dat betekent kortweg dat als iemand met een goed idee komt voor meer wonen of juist winkelen, daar door de gemeente ‘serieus naar gekeken wordt’. Is de Nieuwe Haven nog wel aantrekkelijk genoeg voor ondernemers? Niet iedereen is enthousiast over hoe de straat er vandaag de dag bij ligt. Niet alleen de functies zijn een mix, ook veel historische gebouwen hebben de 21ste eeuw niet gehaald.
Wim Denslagen merkte dat ook op in zijn uitgave ‘Gouda’: ‘Afgezien van de Onze Lieve Vrouwentoren, het hofje van Letmaet en dat van Cornelis Cincq is er weinig van architectuurhistorisch belang overgebleven. Het beeld wordt beheerst door onaanzienlijke gevels uit de eerste helft van de twintigste eeuw’. Het is begrijpelijk dat dit zijn weerslag heeft op de belevingskwaliteit van de voormalige havenstraat.
De gemeente kan oude panden natuurlijk niet terughalen. Waar zij wel op kan sturen is de kwaliteit van de openbare ruimte. Want hoe plezieriger de omgeving ervaren wordt (en hoe gunstiger hij ligt), des te liever komen mensen er winkelen en verblijven. Dat kon hier weleens bepalend zijn voor de balans tussen wonen en winkelen in de toekomst.
*1 citaat uit: Het kleine land en zijn groote schoonheid
*2 Nieuwehaven: van kade tot promenade (juni 1996)
Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via redactie@degouda.nl
Download nu deGouda App voor iOS en Android
08-07-2019 16:00