Gouda – Het is stil in en rond het Huis van de Stad. Bestuurders, raadsleden en ambtenaren, ze zijn nauwelijks aanwezig en werken grotendeels thuis. Alleen de publieke balie kent een bezetting. Deze situatie roept de vraag op of Gouda nog op de democratische grondbeginselen bestuurd wordt als de “bemanning” vanuit huis moet werken en Zoom de verbindende factor is. We legden de vraag voor aan de fractievoorzitters van de politieke partijen en degenen die reageerden vonden dat er nog wel sprake was van een democratisch proces, gevolgd door een “maar”. Dat laatste woord gaf wel aan dat het niet alleen maar rozengeur en maneschijn is.
Ruim een jaar thuiswerken zorgt voor een “digi versnelling”.
Deze uitspraak komt op conto van Huibert van Rossum (CDA). Thuiswerken is te doen maar het gemis van de politieke omgeving, de informele contacten en het signaleren van standpunten breekt toch wel op. Ingewikkelde zaken blijven soms liggen, hoewel veel beleid al in gang gezet was. Van Rossum vindt dat je in deze tijd flexibiliteit van de politiek mag verwachten. Volgens hem heeft het politieke proces er nog niet onder geleden maar is het wel vertraagd. Er valt wat in te halen dus.
Er wordt uitgekeken naar een hybride bestuursvorm
Mohammed Mohandis (PvdA) verlegt deze uitspraak van een begrip in de autowereld naar een werkvorm bij het stadbestuur. “We moesten en moeten het goede voorbeeld geven om corona te bestrijden. Dat zijn we aan de inwoners verplicht.” Hij vindt digitale communicatie een minder slecht alternatief. Mohandis ziet debatten en raadsvergaderingen echter het liefst in Het Huis van de Stad plaatsvinden. Een eerste stap naar zijn hybride oplossing? Deels thuis en deels waar het in feite hoort. Volgens hem is het proces wel democratisch gebleven maar de oplossing was verre van ideaal.
Elkaar weer in de ogen kunnen kijken
Dat is de grote wens van Lenny Roelofs (SP). Een debat via Zoom blijft ze lastig vinden en zeker bij besluitvormende raadzittingen. Nog hinderlijker vindt Roelofs de regionale Zoom vergaderingen. Vijf gemeenteraden digitaal bij elkaar vergt wel het uiterste van de vergaderdiscipline en ook van de voorzitters.
Dan is er nog de hoeveelheid schermtijd per dag en zeker op de dinsdag en de woensdag. Van 9.00 tot 23.00 uur naar het scherm kijken om te overleggen is geen uitzondering, want ook door het ministerie wordt er thuis gewerkt. Inmiddels wel de balans gevonden en tussendoor bewegen.
Groot compliment heeft zij voor de support van de Goudse griffie voor het werk voor en achter de schermen. Tot slot: Hoe eerder fysiek contact hoe beter.
De lokale democratie op afstand
Dat concludeert Paul Ruygrok (VVD). Door de coronacrisis zijn veel zaken en beslissingen bij de Veiligheidsregio terecht gekomen en zij hebben daarmee het stuur in handen. Hij stelt dat deze maatregel op zich verstandig is maar het zet de lokale democratie wel op afstand en zijn de Goudse belangen niet altijd geborgd. Participatie is veel lastiger geworden omdat het nauwelijks mogelijk is contact te hebben met groepen bewoners voor inspraak en om mee te denken. Bovendien is niet iedereen digitaal vaardig. Ruygrok constateert dan ook vertraging in de besluitvorming. Hij ervaart dat omgaan met vertrouwelijke stukken lastiger is geworden en bovendien kunnen digitaal geen geheime vergaderingen worden belegd. Deze zijn soms nodig in het kader van de openbare orde en financiële transacties. Ook hier vertraging dus.
Aan de andere kant concludeert Ruygrok dat met een technologie van 1980 het nooit mogelijk zou zijn geweest om alles draaiende te houden. De gevolgen van de epidemie zijn natuurlijk veel erger dan het gedoe dat politici erbij krijgen.
Coronatijd niet ideaal om politiek te bedrijven
Dat zijn de eerste woorden van Jan de Koning (Gemeentebelangen). Hij ervaart dat het democratisch proces op staccato achtige wijze wordt uitgevoerd, maar dat desondanks nog wel besluiten worden genomen. Hij vindt dat er te weinig tijd is voor onderling debat. Driekwart van de Zoom tijd wordt gevuld met presentaties door ambtenaren en deskundigen.
De Koning vraagt zich af waarom het Parlement onder RIVM regels gewoon mag vergaderen, maar dat besluitvormende vergaderingen in Gouda via Zoom moeten worden afgewikkeld. Ook hij ervaart het gemis aan contact met de inwoners ten koste van het democratisch proces. Hooguit één op één gesprekken op anderhalve meter afstand.
Maar de Koning heeft ook positief nieuws. Hij ervaart dat ambtenaren ook heel goed thuis hun voorbereidende werkzaamheden kunnen verrichten en heeft alle lof voor de inhoud van de beleidsstukken en de voorbereiding van de vergaderingen.
Hij trekt ook nog een voordeel uit de opgedane ervaring. Als ambtenaren voortaan 2 of 3 dagen thuis werken en maar enkele dagen op locatie dan zou door een herverdeling in het Huis van de Stad, vier verdiepingen verhuurd kunnen worden. De opbrengst kan benut worden om, de in zijn ogen, torenhoge schuld van de gemeente af te lossen.
Conclusie:
Uit bovenstaande reacties blijkt dat het democratisch proces nog wel aanwezig, maar niet optimaal was. Beperkingen bij Zoom vergaderingen, nauwelijks persoonlijk contact, de veiligheidsregio die bestuurstaken overneemt en vertragingen bij de behandeling of de afhandeling van beleidsstukken. Een ander gevolg is dat ook de burger minder geïnformeerd kon worden. Er is dus grote behoefte om het democratisch proces weer tot 100% te herstellen.
14-05-2021 12:00