Gouda – Ook na het debat over het onderzoek Turfmarktkerkaffaire tekent zich nog geen duidelijke meerderheid af voor een van de onderzoeken in de gemeenteraad. Het debat leverde een lijst aan amendementen (stemtoevoegingen) op voor het raadsonderzoek en één amendement voor de raadsenquête. Beide voorstellen zullen op woensdag 3 november in stemming worden gebracht. Het lijkt erop dat de partijen verdeeld zijn, te kiezen voor een raadsonderzoek of een raadsenquête, of toch niet?
Het debat, dat tweeënhalf uur duurde, verliep grotendeels over dezelfde lijnen als afgelopen maandag. Het begin verliep stroef, men zocht naar de juiste volgorde om het ingewikkelde debat in goede banen te leiden. Jan de Koning (GBG) besloot dat het hiervoor belangrijk was om te bepalen of de raad bereid is het concept-BMC rapport openbaar te maken. Dit omstreden concept-rapport is alleen inzichtelijk geweest voor de gemeenteraad en zou anders niet openbaar kunnen worden besproken tijdens een raadsenquête. Andere raadsleden leken ertoe bereid om hier zo nodig voor te stemmen.
Doel onderzoek
Sjane-Marie Koppers (GoPo) deed vervolgens een poging orde te brengen in de zaak, door eerst samen te besluiten: ‘wat is de beste interventie?’ Ze doelde hiermee op het hete hangijzer of een (kort) raadsonderzoek wel voor de verkiezingen kan worden afgerond. Tijdsdruk mag niet leidend zijn, vond zij, liever kijken naar wat er nodig is voor het gewenste resultaat. Bij deze focus sloot Rolf van der Mije (GroenLinks) zich aan: “Wat willen we nu eigenlijk met dit onderzoek bereiken?” Al pratende kwam de raad tot een gezamenlijk geluid: zij vindt waarheidsvinding en ‘lessons learned’ het belangrijkste. Geen van de raadsleden pleitte ervoor dat met de uitkomsten ‘koppen moeten rollen’. Het belasten en ontslaan van de betrokken wethouders uit hun functie, of van andere betrokkenen mag geen doel zijn.
Raadsenquête
Opvallend was het verzoek van Max de Groot (PvdA), mede initiator van het onderzoek. Hij pleitte in het geval van een raadsenquête om voor de verkiezingen de vragen op te stellen en na de verkiezingen tot uitvoering over te gaan. Daarvoor leek in de raad sympathie. Het lijkt staatsrechtelijk ook ingewikkeld om nu al met een raadsenquête te beginnen, omdat deze moet worden geleid door volksvertegenwoordigers uit de gemeenteraad. Vindt daar met de verkiezingen een wisseling plaats, dan zorgt dat voor problemen in de enquêtecommissie.
Scope
Ook werd er van gedachten gewisseld over de scope van het onderzoek. De onderzoekscommissie had voorgesteld om de ‘last onder dwang’ [het versneld slopen van de kerk in opdracht van de gemeente] uit het onderzoek te houden. Op vragen van Rolf van der Mije (GL) bleek dat dit is vanwege de lopende mediation en eventueel hoger beroep. Maar de raad staat het vrij te beslissen het punt wel te onderzoeken. Met behulp van amandementen werden allerlei extra onderzoeksvragen geopperd, tot Max de Groot (PvdA) erop wees dat het onderzoek op die manier eindeloos gaat duren. Niet vooraf al zoveel extra vragen meesturen, was zijn advies.
Stemverklaring
Van sommige partijen is al duidelijk hoe over een kleine week zal worden gestemd. Van de oppositiepartijen, die vanaf het begin af aan zeer kritisch zijn geweest over de affaire, zal een meerderheid vermoedelijk stemmen voor een raadsenquête: GoPo, GBG, Astrid van Eersel (voormalig Gouda’s 50+), SP (en eerder PvdD Gouda) gaven al aan hier voor te zijn. De coalitiepartijen lieten zich minder makkelijk in de kaarten kijken. Bij hen klonk wel veel aandacht en sympathie voor het raadsonderzoek. De genuanceerde toon, die eerder te horen was uit hun kamp wanneer zij niet meestemden met de oppositie, doet vermoeden dat hun stemmen uitgaan naar deze onderzoeksvorm.
Strikt gescheiden
De belangen van de coalitie- en oppositiepartijen zijn tijdens de Turfmarktkerkaffaire steeds strikt gescheiden geweest. Het is de vraag wat het eerdere standpunt van coalitiepartijen, met hun blijvende steun aan de betrokken wethouders, betekent voor de keuze nu. Zullen zij via de achterdeur opnieuw hun partijbelang in bescherming nemen? Raadsbreed speelt verder mee dat een raadsenquête een zware wissel trekt op een groep raadsleden, die zich negen maanden beschikbaar moeten stellen voor een commissie. Leden die dan bovendien komen uit een niet betrokken, nieuwe gemeenteraad.
Tenslotte is er ook nog één mogelijkheid waar niet over is gesproken, maar waar voorzitter van de commissie, Paul Ruijgrok, eerder nadrukkelijk op wees: beide voorstellen kunnen onvoldoende steun krijgen. Dan wordt besloten niets te doen.
28-10-2021 11:07