Het Rijk de lusten en de gemeenten de lasten

Regeringen in de afgelopen jaren hebben de Nederlandse belastingbetaler met regelmaat voorgehouden dat zij via lagere belastingen een beter gevulde portemonnee zouden ervaren. Door aan de knoppen te draaien kan dat voor de een wat positiever of negatiever uitpakken, maar het gemiddelde zegeviert. Voor gepensioneerden golden echter andere maatstaven of beter gezegd, de voordeeltjes gingen aan hun neus voorbij.

Gelijktijdig kregen de gemeenten er een aantal taken bij, meestal met het argument dat zij dichter bij bewoners kunnen acteren, kortere lijntjes dus en natuurlijk ook voordeliger. Financiële zorgen over de schutting gooien wordt dit wel genoemd want zonder dat er enig bewijs voor was werd door de regering gesteld dat het decentraal veel goedkoper kan. Zo werd er al bij voorbaat gekort. Gezien de uit de hand gelopen kosten voor o.a. de WMO en de Jeugdzorg wordt het tegendeel bewezen. Flinke tekorten op de begroting c.q. sterke overschrijdingen van het budget zijn het gevolg.

Van gemeenten wordt verwacht dat de begroting niet overschreden wordt
Los nog van de gevolgen door de coronacrisis moeten gemeenten of het hoofd in de schoot leggen richting artikel 12 of (mits die er zijn) hun reserves aanspreken. Gouda verkeert in zo’n luxe situatie dat de reserves een uitkomst bieden maar dat kan de financiële wonden niet blijvend helen. U voelt het wellicht al aankomen. De wethouders die voor de financiën verantwoordelijk zijn gaan ook aan de knoppen draaien met als gevolg een hogere belasting. Dus wat u door de regering gegund wordt kan bij de gemeente weer ingeleverd worden. En dan zijn de gemeenteheffingen de ideale knoppen om aan te draaien.

Hoe pakt dat dan in Gouda uit?
De Onroerendezaakbelasting (OZB) is een onmisbare inkomstenbron van de gemeenten. Als een nieuwe wethouder van financiën het al niet weet dan wordt er bij het aantreden daar gelijk al op gewezen. Het is een soort reddingsboei. We leven echter in een tijd dat woningwaardes extra sterk stijgen, waarop men zou verwachten dat het percentage van de OZB kan zakken. Maar dan zou een wethouder mooi naar z’n extra euro’s kunnen fluiten. De enige weg voor de stedelijke boekhouder is om het percentage over de WOZ waarde dan maar te verhogen. En zo gebeurt het ook in Gouda.

Ontwikkelingen in Gouda worden al snel vergeleken met omringende gemeenten
Dat lijkt misschien voor de hand liggend, maar de grootte van een gemeente qua inwoneraantal kan ster verschillen evenals de budgetten. Een vergelijk gaat dan al snel mank.
Wij hebben de situatie in Gouda vergeleken met parallel gemeenten. Verschillende gemeenten door het hele land verspreid met een ongeveer gelijk inwoneraantal. Daarbij hebben we ons gericht op de OZB als belangrijkste inkomstenbron. Onderstaand staatje laat zien dat Gouda van de negen vergelijkbare gemeenten qua stijgingspercentage de derde plaats inneemt. Kassa dus.
Voorts is goed te zien hoe de OZB percentages onderling verschillen. Dat geldt ook voor de jaarbedragen in 2021. Deze zijn afhankelijk van de gemiddelde woningprijzen in de betreffende gemeente. Ondanks de stijgende woningprijzen ging het OZB percentage dus ook omhoog. Nu is het gemiddeld jaarbedrag in Gouda relatief gezien aan de lage kant, het OZB percentage zit al wel in de middenmoot.

Hoe staat het dan met de afvalstoffenheffing?
Die heeft niets met de OZB te maken maar de overeenkomst is dat die wel betaald moet worden. Het huidige systeem is gebaseerd op een vastrecht, aangevuld op een bedrag per lediging of ontgrendeling (containers met een pasje). Hoe is de verantwoordelijk wethouder in 2019 begonnen?
Met een heel aantrekkelijk standaard tarief:     € 209,00
Met een schok werd dat in 2020                          € 257,00
In 2021 een beheerste stijging                              € 261,00

Over de oorzaak van de stijging in 2020 hebben we al eerder geschreven.
In het kort komt het er neer dat voor diverse soorten afval in 2019 nog geld ontvangen werd en dat in 2020 betaald moest worden om het kwijt te raken. Het was alleen jammer dat de wethouder deze ontwikkeling bij de vaststelling van het tarief in 2019 niet had zien aankomen. De stijging in 2021 valt dus nog wel mee, maar raadsleden hebben toegezegd kritisch te kijken naar de kosten van de bouw van het nieuwe afvalbrengstation of beter gezegd, Ecopark. Voor we het weten betalen we in 2022 extra voor de wat ambitieus ontworpen nieuwbouw.

09-03-2021 16:00