Gouda – Dat het bestuur van de opvolging van het Verzetsmuseum bij de pakken neer zit kan niet gezegd worden. Dat blijkt uit de toelichting over de stand van zaken die de bestuursvoorzitter, Hans van den Akker, mij gaf. In dat gesprek kwam echter ook tot uiting dat de financiën bij de betrokken partijen vooralsnog het grote knelpunt vormt. Voor wat het bestuur wil en wat de gemeente ondersteunt, moet er voor diverse onderdelen voldoende geld beschikbaar komen of de kosten niet hoger worden dan geraamd.
Eerst wat men met Libertum wil en wat er van het Verzetsmuseum overblijft
Libertum is geen museum zoals het Verzetsmuseum dat wel was. Libertum gaat over de kernwaarden in onze samenleving. Waarden die iedereen zou moeten delen omdat ze fundament zijn van een tolerante(re), vreedzame samenleving. Om dit uit te dragen wil het bestuur op de nog te verbouwen 2e etage van de Chocoladefabriek ca. 350 m2 benutten voor visuele en digitale presentaties. Daarbij wordt een selectie uit de collectie van het Verzetsmuseum opgenomen. Hoofdzakelijk om het onrecht tijdens de oorlog als uitgangspunt te gebruiken en te leiden naar de situatie waarin we nu leven. Zo wordt de vertaalslag gemaakt naar de thema’s tolerantie, recht op vrijheid, respect, acceptatie en gelijke rechten van mannen en vrouwen. Deze boodschap kan dus in de presentatie worden uitgedragen maar ook gepresenteerd en uitgelegd worden in scholen of andere gemeenschappen.
Op welke punten zijn betrokkenen financieel tot elkaar veroordeeld?
Op mijn vraag of de gemeente op zoek is naar een mogelijkheid om de 2e etage te vullen of dat Libertum meer op zoek was naar een passende en betaalbare ruimte in de Chocoladefabriek, zegt van den Akker dat hier twee afzonderlijke wensen samenkomen. En waar zitten dan de financiële risico’s? Een puntsgewijze weergave maakt het duidelijk.
- In 2019 heeft de raad besloten om 780.000 euro vrij te maken voor de verbouwing van de 2e etage en de noodzakelijke verwijdering van de huidige 3e etage. De 2e etage krijgt dan een nieuw dak, inclusief zonnepanelen. Om de raad over de streep te trekken zegde het bestuur van Libertum toe daar 220.000 euro aan bij te leggen. Deze “schenking” kwam beschikbaar door sponsoren en andere gulle gevers. Dit bedrag is dus alleen maar geschonken om het college bereid te vinden deze grote investering te doen. De gemeente heeft inmiddels de openbare aanbesteding de deur uit gedaan maar als er geen aannemer gevonden wordt om de klus voor het beschikbare geld te realiseren (1.000.000 euro), staat alles weer op losse schroeven. Geen verbouwing betekent ook geen Libertum in de Chocoladefabriek.
- Om voor Libertum de exploitatie mogelijk te maken stelt de gemeente een subsidie van 50.000 euro per jaar in het vooruitzicht. Ook daar zit een mits aan vast. Voorwaarde is dat ook omliggende gemeenten gaan bijdragen aan de exploitatie. De eerste exercities bij omliggende gemeenten en o.a. Woerden en Alphen a/d Rijn waren niet bemoedigend. Inmiddels is er een bidbook gemaakt om meer gefundeerd bij naderbij gelegen gemeentes aan te kloppen zoals Zuidplas, Waddinxveen en Oudewater. Komen uit deze bronnen uiteindelijk te weinig of geen bijdragen, dan dreigt de Goudse gemeentelijke subsidie niet door te gaan en kan Libertum geen sluitende begroting voorleggen.
- Van den Akker zegt dat er aanvankelijk een, wat men noemt ambitieuze, begroting werd gemaakt. Deze is later bijgesteld maar dan zijn de inkomsten van de “presentatie” (geen museum, maar toch een beetje wel en mogelijk aangesloten bij de museumjaarkaart) nauwelijks te voorspellen. Het bestuur schrijft: ”Nergens anders in Nederland is er een organisatie die op soortgelijke wijze historie combineert met maatschappelijke vorming”. Vergelijk is dus niet mogelijk. Bovendien hoe gaat de afdeling marketing dit onder de aandacht van het publiek brengen. Optimistisch of realistisch, wie zal het zeggen, gaat men er van uit dat 10% van de bezoekers aan de Chocoladefabiek bereid zal zijn (omdat zij er toevallig waren of willen terugkomen) geld neer te tellen voor een bezoek aan Libertum. Men denkt dan aan een prijs van bijvoorbeeld 10 euro per persoon. De huur van de ca. 350 m2 zou 000 euro per jaar zijn. Hiermee wordt de subsidie van 50.000 euro al opgeslokt en blijft er voor de exploitatie slechts 15.000 euro over. Daarom kan men het niet stellen zonder omliggende gemeentes, donateurs en schenkingen. Volgens van den Akker heeft er nog geen marktonderzoek plaatsgevonden maar wordt er rekening gehouden met 10 à 20 duizend betalende bezoekers. Had wethouder Thierry van Vugt het plan niet een uitdaging genoemd?
- Welk bedrag bracht het Verzetsmuseum mee na de sluiting?
Het saldo dat resteerde was bedoeld om een team van medewerkers van het nieuwe Libertum, tijdelijk gehuisvest in kantoorruimte van de Chocoladefabriek, te kunnen betalen tot de presentatie geopend kon worden. Het hele project liep echter uit, mede door corona, en toen het geld bijna op was heeft men van deze medewerkers helaas afscheid moeten nemen. De gehele presentatie, wanden, schermen, digitale apparatuur enz. gaat nog een bom duiten kosten. Ook hier is men vooralsnog afhankelijk van sponsoren en met name uit de sociale en culturele hoek. Inmiddels zijn er al wel ontwerpers aan het werk gezet.
Op de begane grond is in het midden van de bibliotheek tegen de wand een trapezium gebouwd waar groepen en schoolklassen kunnen worden ontvangen. Zij krijgen via beeldschermen daar de eerste informatie om vandaar uit naar de tweede verdieping te worden geleid. Volgens van den Akker met bij voorbeeld koptelefoons omdat anders de rust in de bieb zou worden onderbroken.
De mogelijkheid om definitief met Libertum een start te maken hangt dus af van hoe de aanbesteding voor de verbouw uitpakt, de bereidheid van omliggende gemeentes om dit project structureel mede te financieren en de werving van fondsen voor de inrichting maar ook ter aanvulling van de exploitatie.
Aan het enthousiasme van het inmiddels 4 koppige bestuur zal het niet liggen maar de realiteit ligt op de loer. Als alles wél meezit dan zou de sloop van de 3e etage het eerste kwartaal van 2021 moeten beginnen, zou de hele verbouwing eind 2021 klaar zijn en medio april 2022 de inrichting van Libertum afgerond zijn. Uiteraard gevolgd door de opening.
28-11-2020 12:30