Gouda – Zondag 21 februari besteedde Arjen Lubach in zijn programma Lubach op Zondag uitgebreid aandacht aan het saboteren van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob) door de overheid. Onnodig weglakken van informatie, weigeren van het openbaar maken van stukken, wissen van de geschiedenis van computers en smartphones. Ambtenaren gebruiken allerlei trucs om gevoelige informatie en wanbestuur onder de pet te houden. Wij bekeken drie voorbeelden uit het meest roemruchte dossier van Gouda: de Turfmarktkerkaffaire.
Alle informatie van de overheid is in beginsel openbaar. Dit is vastgelegd in de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het is voor de overheid echter toegestaan om in een Wob bepaalde informatie niet vrij te geven. Bijvoorbeeld omdat het gaat om staatsgeheimen, persoonlijke opvattingen van een ambtenaar, bij concurrentiegevoelige informatie, of omdat er informatie over privézaken in staat. Bij gevoelige onderwerpen is het natuurlijk aanlokkelijk om wat extra weg te lakken en te doen alsof het onder een van deze noemers valt. Of gewoon te doen alsof documenten niet bestaan. Wie maakt ons wat, aldus de macht.
-
Verdict: Ongeoorloofd weglakken
Khalid Boutachekourt, eigenaar van de voormalige Turfmarktkerk, heeft talloze Wob verzoeken gedaan, met duizenden pagina’s als resultaat. Alles om de waarheid boven tafel te krijgen over de sloop van zijn kerk. Zo kwam het dat er in verschillende Wob’s, uit mailboxen van verschillende ambtenaren, dezelfde documenten worden aangeleverd. Die zien er heel verschillend uit.
Typex
Als voorbeeld pakken we er een e-mail bij van 30 juli 2018. ODMH schrijft aan de kerkeigenaar dat uit controle blijkt dat de tekeningen voor het stutwerk van de kerk prima in orde zijn. In de e-mail wordt geschreven over het sloopproces (dan moet misschien extra worden gestut) en dat het stutten nu kan beginnen. Het origineel van de e-mail kreeg Boutachekourt toegestuurd. Ook zijn er twee versies uit Wob verzoeken (ZIE AFBEELDINGEN). In een van beide zijn alleen de namen geschrapt, in een andere versie heeft een overijverige ambtenaar de hele e-mail wit weggelakt met typex. Het doet denken aan de toeslagaffaire, waar complete bladzijden met zwarte inkt werden rondgestuurd aan Kamerleden. Wel, dat kan in Gouda dus ook.
Klik op de afbeeldingen voor vergroting
2. Verdict: Bewust informatie weglaten
In de Turfmarktkerkaffaire speelde het afvoeren van sloopafval een belangrijke rol. Volgens de APV (Algemene Plaatselijke Verordening) was toegestaan om met een gewicht van 50 ton te rijden door het centrum. Toen de kerk moest worden gesloopt realiseerde de gemeente zich dat dit niet mogelijk was; het gewicht was veel meer dan de bruggen en panden, aan bijvoorbeeld de Lage Gouwe, aan konden. Eigenaar Boutachekourt deed hierop handreikingen aan de gemeente Gouda om te komen tot een compromis(gewicht). De eigenaar kwam uit op 30 ton geladen gewicht. Gouda wist simpelweg niet wat verantwoord was; daarvoor moest zij eerst trillingsonderzoek uitvoeren. En die kon pas begin 2019 gereed zijn, te laat voor de sloop van de kerk.
Boutachekourt wilde weten met welk gewicht is afgevoerd. Hoe lager het afvoergewicht, des te hoger zijn de sloopkosten. Kosten die op hem werden verhaald. Voor de bezwaarschriftcommissie ontkende Gouda dat verantwoordelijk wethouder Niezen hierover met ambtenaren en andere wethouders had gecommuniceerd.
In het gelijk en kaltgestellt
De commissie stelde Boutachekourt in het gelijk. Ze vond het ‘onwaarschijnlijk’ dat er door de wethouders (van Vugt, Tetteroo, Niezen) niet over het onderwerp was gemaild. En de gemeente? Die stuurde vijf documenten, waarvan er geen enkele ging over sloopafval en afvoergewicht. Goed voor plek 2 van sabotage van de Wob.
-
Verdict: Weigeren te geven
Ingenieursbureau Dekker, een specialist in het stutten van gebouwen, maakte in de zomer van 2018 tekeningen voor het stutten van de kerk van Khalid Boutachekourt. De tekeningen werden akkoord bevonden door omgevingsdienst ODMH en het stutten werd uitgevoerd. Toen de gemeente Gouda besloot dat het stutten toch niet voldeed, namen zij het proces van Boutachekourt over. Omwonenden moesten hun huis uit en zij zouden de constructie versterken. Tot ontsteltenis van de kerkeigenaar huurde zij hierbij hetzelfde bureau in, Dekker Engineering.
De eigenaar zag wat hij al vermoedde, er werden nauwelijks aanpassingen aan het stutwerk uitgevoerd. Hierop vroeg hij met behulp van de Wob de aangepaste tekeningen en berekeningen op die Dekker had gebruikt, in opdracht van de gemeente.
Gemeente Gouda weigerde twee jaar lang die af te geven. In een zitting voor de bezwaarschriftcommissie wordt in het verslag genoteerd:
‘De heer Pijlman (gemeente Gouda) geeft aan dat de tekeningen en berekeningen van Dekker al eerder beschikbaar zijn gesteld’.
‘De heer Boutachekourt geeft aan dat er glashard wordt gelogen en zegt dit zeer stuitend te vinden’.
De draai
Dit speelde op 27 augustus 2020 voor de bezwaarschriftcommissie. Wanneer Boutachekourt op 2 november Dekker mailt dat hij de tekeningen nog altijd wil zien, verandert er iets. Dekker voelt de hete adem in de nek van enerzijds Boutachekourt, die de gegevens wil zien, en de gemeente Gouda, die wil dat ze geheim blijven. Op 5 november 2020 komen de tekeningen spontaan ‘boven drijven’ en stuurt de gemeente ze aan Boutachekourt’s advocaat.
Het blijken inderdaad exact dezelfde tekeningen als het origineel. Liegen tegenover de bezwaarschriftcommissie is goed voor de eerste plek van sabotage van de Wob.
Â
Doofpot blijft
Khalid Boutachekourt vroeg bij de bezwaarschriftcommissie om veel meer informatie. Zo wilde hij ook de besproken transportinformatie hebben, die nog altijd niet is verstrekt. Ook weigert de gemeente Gouda informatie openbaar te maken over het conceptrapport van BMC. BMC deed destijds ‘onderzoek’ in opdracht van de gemeente Gouda. Het rapport wordt door critici gezien als onjuist en onvolledig.
Verantwoording: Dit artikel geeft enkele voorbeelden van Wob sabotage door de gemeente Gouda en is derhalve niet uitputtend. Het artikel is gemaakt op basis van informatie uit Wob documenten, in handen van deze magazine deGouda.
09-03-2021 09:45