Gouda is een dure plaats om te wonen. Een jaar in het Goudse wonen kostte een eenpersoonshuishouden in 2018 wel 915 euro. Een meerpersoonshuishouden was zelfs 982 euro kwijt (COELO). Dat is ongeveer anderhalf keer zoveel als in Woerden of Zoetermeer, steden die dicht op het Nederlandse gemiddelde zitten. Een belangrijke reden voor de hoge woonlasten is de astronomische rioolheffing in onze stad. Waarom is de rioolrekening in Gouda zo hoog en wat krijgt de Gouwenaar hier eigenlijk voor terug?
In Gouda moest een huishouden vorig jaar 534 euro afrekenen voor de riolering. Ter vergelijk: inwoners van de gemeente Zuidplas betaalden vorig jaar 229 euro om de wc door te mogen spoelen. In een stad als Woerden betaalde men zelfs maar 203 euro.
Waarom?
Een veelgehoord argument voor de hoge rioleringskosten is de verzakking. Daar heeft behalve het straatwerk ook het rioleringssysteem flink onder te lijden. Het Platform Slappe Bodem, waaraan Gouda deelneemt, deed onderzoek naar die kosten. Onderhoud en beheer aan de openbare ruimte en infrastructuur blijken op een zakkende veenbodem tot wel 2x zo duur zijn als op stevige grond.
Lenen of heffen
Tot 2014 leende Gouda geld bij om dit gat in de begroting te dichten, de zogenoemde ‘rioolkredieten’. Doordat de rioolheffing achterbleef waren stijgende rentelasten het gevolg. Om deze situatie te keren besloot het College van B&W in 2014 een andere weg in te slaan; naar een kostendekkende rioolheffing. Hiermee koos zij ervoor de kosten door te rekenen aan de burger. De gemeente schreef in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2014-2018: ‘het scenario gaat uit van het in 6 stappen toegroeien naar een verdubbeling van de inkomsten t.o.v. 2014’. Het gebruikersdeel zou volgens dit rapport jaarlijks met 7% gaan stijgen (zonder indexatie van inflatie).
Hoe staat de riolering ervoor?
Met al dat geld moet het met de riolering in Gouda dan wel in rasse schreden beter gaan, zou je denken. Dat valt te bezien. De plannen zijn er wel, maar in diverse wijken loopt de gemeente achter op de planning. Uitstel was er bijvoorbeeld al in de Vogelbuurt en in Kort Haarlem (Zuid). Maar het ergste is de situatie in het centrum. Bij het rioleringsplan (GRP 2019-2023) bleek dat van de ambitie, namelijk ‘de helft van de centrumriolering vervangen’, maar weinig terecht was gekomen. Van de geplande 41km rioolvervanging kwam de gemeente in 2018 op 6km uit. Wethouder Hilde Niezen verklaarde in een interview dat die vervanging enorm moeilijk blijkt. Veel riolen liggen namelijk op privégrond, vaak in de achtertuin en onder de woning. De gemeente moet daarom intensief samenwerken met bewoners. Ook stuit de gemeente bij het graven regelmatig kabels en leidingen die niet op de kaart stonden. En dan is er nog de archeologie; het centrum is stokoud en stikt van de historische bodemschatten, die voorzichtig werken vereisen.
Klachten
Intussen klinken alom klachten over riooloverlast. Uit Kort Haarlem bijvoorbeeld, waar toiletten last hadden van opkomend rioolwater. En in de Kadebuurt, waar een contact vertelde hoe het schipperen is met de slecht afvoerende, afgebroken riolering in hun achtertuin. In het centrum gaan de problemen mogelijk nog een stapje verder. Tom Schilperoort, gepensioneerd ingenieur bij het Watergilde, vertelde in een interview in oktober over opkomend water in onze oude binnenstad. Die in het algemeen wordt toegeschreven aan het te hoge grondwaterpeil. Sprekend over het veel genomen voorbeeld, verhandel Natte, zei hij dat dit misschien niet terecht is: “Het zou weleens kunnen zijn dat veel overlastproblemen in de binnenstad die nu toegeschreven worden aan het grondwaterpeil, dat die eigenlijk toegeschreven kunnen worden aan de riolering”. Als het water niet snel genoeg kan worden afgevoerd uit de lekke riolering, zo is de gedachte, komt het immers omhoog. Het gedrag van het water wijst daarop, aldus Tom: “Juist omdat het zo snel gebeurt na zware regenval, grondwater reageert meestal wat trager”.
Terugzien
In 2021 daalt de rioolheffing voor het eerst licht. Volgens wethouder Bunnik (financiën), omdat er meevallers zijn ‘in de voorzieningenpot’, waarin de rioolheffing samenstroomt. De hamvraag blijft echter wanneer het de gemeente lukt om de kilometers oude, kapotte riolering te vervangen. Met de vele geplande rioolprojecten van de komende jaren zal het erom gaan spannen. Want dankzij de hoge rioolheffing is het weliswaar gelukt het huishoudboekje op orde te krijgen, nu wordt het tijd dat de burger hier iets voor terugziet.
Cijfers van de rioolheffing zijn afkomstig van de VNG en het COELO
05-12-2020 12:40