Gouda – Het is januari 2020, buiten jaagt de eerste sneeuw over de Turfsingel. Ik ben te gast bij de man wiens (gesloopte) kerk al lange tijd de Goudse gemoederen bezig houdt, Khalid Boutachekourt. Ingetogen doet hij uit de doeken hoeveel de impact de situatie op hem en zijn gezin heeft. Hij maakt een gebroken indruk en dat verbaast me niet. Wat me wel verbaast is dat het hem lukt om de zaak te blijven aanvechten.
‘Een maskerade’, vonden sommigen van de vertoning in de gemeenteraad. ‘Kafkaësk’ was een andere, veelgehoorde benaming. Mij deed de Turfmarktkerkaffaire vooral denken aan een spiegelpaleis. Een wereld die niet alleen eindeloos ingewikkeld was, wat wel bleek uit de 175 pagina’s tellende reconstructie van Boutachekourt zelf. Maar ook een waarin een tragische val van vertrouwen in het gemeentebestuur zorgde dat waarheid en leugen naadloos in elkaar over liepen. Alsof je tien Gouwenaars vraagt het verhaal samen te vatten en tien verschillende verhalen voorgeschoteld krijgt.
Bewondering Wanneer ik het laatste nieuws besprak met een bevriende advocaat, dan kon die zijn bewondering voor de kerkeigenaar niet onderdrukken. De overheid heeft immers geduld, macht en diepe zakken en het is niet niks om het daar als burger (en ondernemer) tegen op te nemen. Bovendien weet zij vaak haar gelijk te halen, een regel die lange tijd ook opging in de Toeslagenaffaire. Zij heeft kortom de macht om je met ferme hand hun richting in te duwen. Bijvoorbeeld om ongewenste bouwplannen van tafel te krijgen, of om haar eigen fouten te verhullen voor de buitenwereld. De kerkeigenaar kreeg alles voor zijn kiezen; van onmogelijke deadlines voor vergunningsaanvragen en extra, onhaalbare regels, tot geblokkeerde aanvragen en andere obstructies. De meeste burgers binden in als zij zo onder druk worden gezet. Dan rolt het balletje door de uitgekookte strategie alsnog richting de overheid. Ditmaal stuitte het bestuur op een wel heel standvastige Gouwenaar. Tegen de tijd dat duidelijk werd dat Boutachekourt niet zou opgeven, had de overheid haar hand al overspeeld.
Democratie Als gevolg liep ook de lokale democratie forse tikken op. In de raad lag een diepe kloof tussen de coalitie- en oppositiebankjes, waarmee onderzoeken en kritiek herhaaldelijk werden weggestemd. Het debat na de uitspraak van de rechtbank mondde uit in een vijf uur durende patstelling (!). Maar met de recente ‘raadsenquête’ zakte de temperatuur in het lokale instituut pas echt onder nul. Het was Max de Groot (PvdA) die maanden eerder had voorgesteld om onderzoek te doen naar welk onderzoek kon worden gedaan (volgt u mij nog?). Met de resultaten van de commissie in de hand, mogelijkheden om nu alvast te beginnen, tilde de PvdA’er het onderzoek met steun van zijn coalitiegenoten, over de verkiezingen heen. Wethouders gered, vertrouwen in de lokale politiek verdwenen, oftewel; operatie geslaagd, patiënt overleden.
Schikking Nadat de rechtbank de kerkeigenaar in het gelijk had gesteld, kreeg ik een heel andere Khalid Boutachekourt aan de lijn. Opgelucht en helder. Het laatste machtsmiddel van de wethouders, een hoger beroep (pro forma) kon hier geen verandering in brengen. Ze zouden dat verliezen, was ieders inschatting, maar zo’n proces duurt al gauw twee jaar. Voor de overheid een peulenschil, voor een burger opnieuw een bezoeking. Een schikking maakte deze maand alsnog een einde aan de meest lelijke affaire in de recente Goudse geschiedenis. Hoewel, een einde? Er ligt nog één lijntje open, want misschien volgt na de verkiezingen toch nog een raadsenquête.
Voor ons kan die geen verschil meer maken. Of we nu hebben gekeken naar een theater van onkunde, of een van brute opzet; Khalid Boutachekourt is met afstand de meest bijzondere Gouwenaar van 2021.
25-12-2021 11:20