Zwijgen of openheid: omgang met coronadoden in het verpleeghuis

Gouda – Eerder berichtte deGouda over sterfgevallen in verpleeghuis de Savelberg, waarover niet werd gecommuniceerd. Zorgpartners Midden-Holland leek zich van geen kwaad bewust: ‘Als cliënten ziek zijn en overlijden delen wij dit dus niet met familie van andere bewoners en vanzelfsprekend ook niet publiekelijk’, was hun reactie. De zorgorganisatie weigert vooralsnog transparanter te zijn naar familie van cliënten en de samenleving. Dat werpt de vraag op: hoe vanzelfsprekend is de stilte van ‘Zorgpartners’ eigenlijk?

Bij een rondgang blijkt dat veel verpleegorganisaties er hun eigen communicatiestrategie op na houden. Er zijn een aantal wegen via welke informatie over besmettingen en sterfgevallen naar buiten komt: via de (lokale) koepelorganisatie, publiekelijk op de website, of via lekken in de media. Sterfgevallen worden verder verplicht gemeld aan de GGD, die de landelijke cijfers via de media naar buiten brengt.

Rondgang
De verschillen onderling zijn groot. In Rotterdam bijvoorbeeld brengt zorgkoepel ConForte wekelijks één corona-sterftecijfer van alle lokale instellingen naar buiten. Die zijn daardoor niet herleidbaar naar een specifiek verpleeghuis en op websites van de losse verpleeghuizen is veelal niets te vinden. In Utrecht gebeurt dit geheel niet en is ook geen zorginstelling te vinden die de corona-sterfgevallen naar buiten brengt. In deze stad druppelt er wel informatie naar buiten via ‘lekken’ naar de media, net zoals in Gouda. In Den Haag is het lang zoeken om sowieso een sterftecijfer te vinden uit de verpleeghuizen. Maar het kan ook transparanter, zo bewijst zorggroep Solis, in de Overijsselse stad Deventer: zij publiceren de besmettingen en sterfgevallen in hun corona-updates op de website.

Privacy
Vraag is waarom veel zorginstellingen ervoor kiezen de kaken op elkaar te houden. Zorgpartners wees in haar reactie op de privacy van bewoners: ‘Als er sprake is van besmetting worden eerste contactpersonen van betrokken bewoners persoonlijk geïnformeerd en vervolgens op de hoogte gehouden over de situatie van hun naaste. Dit geldt ook voor het delen van informatie over overlijden. Dit is privacy informatie die wij alleen aan eerste contactpersonen geven’.

Naast privacy wordt in andere publicaties ook het ‘voorkomen van commotie’ genoemd. Het naar buiten brengen van de informatie zou maar tot opschudding leiden. Wellicht, maar dat die strategie ook als een boemerang kan werken zag krant de Stentor (het regionale zusje van AD Groene Hart) in het dorp Bathem, nabij Deventer. Na een publicatie over vijf sterfgevallen bij een verpleeghuis van Carinova, begon het te zoemen van de geruchten over verzwegen, veel hogere sterftecijfers.

Gemeenteraad
Zorgpartners laat het bij de reactie op het vorige artikel. En aan zorgwethouder Corine Dijkstra, die hun communicatiebeleid verdedigde tijdens de raadsvergadering van 22 april: “Vanuit de koepelorganisatie van verpleeghuizen wordt aanbevolen geen sterfgevallen publiek te maken. Dat is nooit gebeurd, ook niet tijdens de griepepidemie van twee jaar terug”, vertelde zij de gemeenteraad.

Brancheorganisatie ActiZ, waarnaar de wethouder vermoedelijk verwijst, vertelt telefonisch iets anders. Zij zegt verpleeghuizen juist geen specifiek communicatiebeleid voor te schrijven. Hun advies is slechts dat ‘als verpleeghuizen cijfers communiceren, dat deze ook in de juiste context worden gezet’.

Draaiboeken
Bovendien is de huidige situatie niet te vergelijken met de griepepidemie, vertelt communicatiespecialist Noud Bex aan de Stentor. Hij wijst erop dat de aanwezige draaiboeken vooral zijn ingericht op incidenten en niet op de huidige, uitzonderlijke situatie. Bex is kritisch op de keuze voor radiostilte: “Dat werkt geruchten in de hand. Het beste kun je in ieder geval wel iets vrijgeven, om vreemde verhalen te voorkomen. Maar hoae ver je daarin gaat, dat verschilt”. Het is aan iedere verpleeginstelling om zelf die afweging te maken, daar kun je dan weer wel transparant over zijn.


Coronakwartiertje
In de gemeenteraad wordt wekelijks een ‘coronakwartiertje’ ingelast, waarin wethouders uit het crisisteam van de gemeente een toelichting geven op vooraf gestelde vragen. Ook komen partijen uit de Goudse samenleving aan het woord, zoals vertegenwoordigers van de Goudse ondernemers, scholen en van het Groene Hart Ziekenhuis. Tot nu toe is een voorzitter van de verpleeghuizen de grote afwezige. Ook buiten deze raadsvergaderingen heeft de gemeenteraad nog geen informatie gekregen van de Goudse verpleeghuizen, zo wordt door een raadslid bevestigd.

Openheid
Een goed voorbeeld van transparante communicatie vond de krant bij verpleeghuis Hanzeheerd – Brinkhoven in Heerde. Directeur Jos Bleijenberg tegen de Stentor: “De impact van de coronacrisis is heel groot. Daar kun je maar beter open en transparant over zijn. Juist om het verhaal achter die kille cijfers te kunnen laten zien”. Hoe krampachtiger je reageert, hoe lastiger het wordt, vindt de baas van het christelijk zorgcentrum.

Heeft u lokaal nieuws uit Gouda of omgeving?
Mail het ons via 
redactie@degouda.nl

Download nu deGouda App voor iOS en Android

02-05-2020 09:15