Gouda – Precies zes weken loopt Erna Staal als nieuwe directeur van Bibliotheek Gouda nu mee in de stad, en het bevalt haar meer dan prima. “Het is hier zo inspirerend: zowel in de Chocoladefabriek als in Gouda heerst een positieve dynamiek. Als je hier iets wil, gebeurt het gewoon.” Wie is Erna Staal en wat zijn haar plannen? Daarover moet het gesprek gaan, maar voordat we het weten, praten we over boeken. Niet zo gek, want Erna kan zich geen leven zonder voorstellen.
Een organisatie als een bibliotheek spreekt Erna Staal (52) aan, en dat niet alleen om de boeken. Het gaat er haar om dat het een plek is voor iedereen, hoog of laag opgeleid, vermogend of armlastig, niemand wordt uitgesloten. Dat is wat bij haar past. “We bieden hier programma’s voor anderstaligen, maar ook cursussen filosofie. Voor iedereen is er iets te doen en iedereen kan boeken komen lenen, ook als je het niet kunt betalen. Ik ben erg trots op ons donateursprogramma dat pas is gestart. Mensen in en om Gouda kunnen een bedrag storten en daarmee iemand die het niet kan betalen, een cadeaulidmaatschap geven. Via de Voedselbank en de sociale wijkteams krijgen mensen die het nodig hebben, een lidmaatschap cadeau. We zitten nu al op twintig.”
‘Behoefte aan verhalen blijft’
Over bezoekers heeft de Goudse bibliotheek niet te klagen. Hun aantal neemt toe, evenals het aantal uitleningen. Het aantal lidmaatschappen van volwassenen bleef stabiel, maar dat zou Erna dit jaar willen uitbouwen, net als het aantal uitleenpunten in de stad. Er zijn er nu twee, naast de vier kinderbibliotheken. “We gaan inventariseren wie wat nodig heeft.”
“Ik geloof niet dat er minder wordt gelezen”, zegt ze. “Misschien anders, maar niet minder. De behoefte aan informatie, maar ook de behoefte aan verhalen blijft.” Verhalen bieden afleiding en helpen verder. Zodra ze over boeken begint te praten, zie je wat lezen betekent voor Erna Staal. Ze moet er niet aan denken: een leven zonder boeken. “Lezen stelt je in staat te reizen door andere landen, terwijl je thuis op de bank zit. Dat is toch prachtig!” Of te duiken in een heel ander leven, in een andere tijd, andere cultuur.
Programma voor laaggeletterden
Eigenlijk had ze na haar middelbare school de opleiding journalistiek willen doen, maar ze werd twee keer uitgeloot. Ze is toen in Groningen Engels en literatuurwetenschap gaan studeren aan de Universiteit Groningen en kwam daarna in de uitgeverij terecht, in de wereld van de boeken. Na een uitstapje van ruim twee jaar als zakelijk directeur van het Museum Beelden aan Zee in Scheveningen, is ze nu weer tussen de boeken beland. Hoewel, in de bieb draait het allang niet meer alleen om boeken. “Het werkgebied verschuift, het breidt zich uit naar het sociaal domein. Dat maakt het allemaal extra boeiend.” Dat betekent bijvoorbeeld dat er een programma is om laaggeletterden verder te helpen, een cursus die mensen leert om te gaan met een steeds verder gedigitaliseerde overheid en dat er cursussen robotica zijn voor kinderen.
Lat ligt hoog
Vorig jaar werd de bieb uitgeroepen tot Beste Bibliotheek van Nederland. De lat ligt hoog, kom daar maar eens overheen als nieuwe directeur. “Ik vind dat niet lastig; ik zie het meer als een opdracht om de bibliotheek verder uit te bouwen, en dat kan ook. We zijn bezig met plannen om het Filmhuis en het Verzetsmuseum naar de Chocoladefabriek te halen. Er zit muziek in die plannen. En inderdaad, de lat ligt hoog. Maar die wordt door iedereen hier gedragen. Ik ben trots op onze medewerkers, hun inzet en betrokkenheid. Ik voel me als een vis in het water.”