Lijstduwer: een vorm van kiezersbedrog?

Gouda – Je komt ze steeds vaker tegen: bekende namen helemaal onderaan op de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen. Bekende Nederlanders, favoriete sporters of voormalig wethouders staan als lijstduwer wel op de kandidatenlijst, maar niet op een verkiesbare plek. Ze zijn als stemmentrekkers belangrijk voor de partij, maar zijn vaak niet echt van plan hun plek in de gemeenteraad in te nemen. De meningen over dit fenomeen zijn verdeeld. De een vindt het een vorm van kiezersbedrog, de ander zegt dat er weinig aan de hand is. Hoe zit het in Gouda?

Landelijk is over het verschijnsel lijstduwer al lange tijd een discussie. Aanjager is de Leidse hoogleraar politiek gedrag en kiezersonderzoek Jaap van Holsteyn. Hij ergert zich al jaren aan het verschijnsel lijstduwer. Hij vindt dat er sprake is van kiezersbedrog als een kandidaat wel op de lijst gaat staan, maar eigenlijk niet van plan is in de gemeenteraad of het -parlement te gaan zitten. Hij schreef: “Volksvertegenwoordiger is een voornaam ambt, waarmee niet lichtzinnig mag worden omgesprongen. Lijstduwers doen dat helaas wel. Zij zeggen op te gaan voor dat ambt, maar ze jokken.” De lijstduwer stelt zich in formele zin kandidaat voor een functie die hij niet daadwerkelijk wil aanvaarden. Hij zou zijn steun ook op een andere manier aan de partij kunnen betuigen, zo vinden sommigen. Maar anderen vinden dat er weinig aan de hand is, zolang maar voor iedereen duidelijk is dat het slechts om lijstduwerschap gaat en de kiezer op de hoogte is van de functie daarvan. Zo kan iedereen in het stemhokje zijn of haar eigen afweging maken.

Trots
Hoe gaan de Goudse politieke partijen om met het lijstduwerschap? Verschillende -partijen (Gemeentebelangen Gouda, Groen Links, D66 en VVD), om er maar eens -enkele te noemen maken niet nadrukkelijk -gebruik van een lijstduwer. De Partij voor de -Dieren noemt ze juist met trots: ‘Lijstduwer Hans Beck is al jaren een stille kracht achter het gedachtengoed van de partij in Gouda. Tweede lijstduwer Esther Groenewegen kent de -Goudse politiek goed na jarenlang de Goudse fractie vrijwillig te hebben gesteund en is -tegenwoordig bestuurslid van de partij in Zuid-Holland.’ Ook lijstduwer Herman -Schoemaker van Gouda Positief is trots op zijn functie als lijstduwer en maakt daarvan gebruik om de partij te promoten. Het CDA noemt de laatste tien kandidaten allemaal lijstduwer. Voormalig wethouder Marco Kastelein sluit de rij. Bij de SGP is de huidige fractievoorzitter Arjan Versteeg de lijstduwer. Bij de SP sluit Hans van Dijk de rij.

Voorkeursstemmen
De vraag is natuurlijk: gaan de lijstduwers ook hun plek in de raad innemen als zij met veel voorkeursstemmen krijgen? In Gouda lijkt vooral de duidelijkheid te overheersen. “Als ik voldoende voorkeurstemmen zou krijgen, wat bij de SGP achterban echt een bijzonderheid zou zijn, dan vindt dus een groep kiezers dat je die plaats moet innemen. Ik zou het dan inderdaad ernstig in overweging nemen”, -antwoordt Arjan Versteeg (SGP). Herman Schoemaker zegt op de vraag: “Jazeker, -uiteraard!” Voormalig wethouder Marco Kastelein sluit de rij van het CDA. Hij zegt: “Ik verbind mijn naam aan het CDA. Ik hoop dat veel mensen op het CDA stemmen. De kiezer bepaalt de uitslag. De plek op de lijst geeft wel mijn ambitie aan.”

(Bron Weekblad deGouda)