Gouda – Uit de bij de gemeente opgevraagde verkoopovereenkomst van de IJsselhof is definitief duidelijk geworden dat de gemeente Gouda bij het opstellen ervan, in 2007, vergeten is om eisen te stellen aan het onderhoud van de begraafplaats. De IJsselhof werd per 2007 overgedragen aan uitvaartorganisatie Yarden.
Aangezien de looptijd van het contract 40 jaar is, heeft de gemeente de komende 25 jaar geen enkele zeggenschap over de uitstraling en het onderhoud van de Goudse begraafplaats. Dat, terwijl dat onderhoud -waarvoor Yarden sindsdien verantwoordelijk is- al meerdere jaren te wensen overlaat.
Eerder dit jaar ontving deze krant een tip van een nabestaande over de verwaarloosde uitstraling van de IJsselhof. Tijdens ons onderzoek hiernaar bleek dat er veel mis is.
Recent overledenen onvindbaar
De monumentale muur die op instorten staat; bomen die door gebrek aan inspectie en onderhoud omvallen (met als gevolg een gebroken grafsteen); onkruid en mos tussen het grind van de paden; brandnetels van een meter hoog; bankjes waarvan de verf was afgebladderd.
En een digitaal grafregister dat sinds 2017 niet meer up-to-date is, waardoor graven van recent overledenen niet vindbaar zijn. Dit waren de uitkomsten van ons onderzoek naar de stand van zaken op de IJsselhof.
Geen bemoeienis van de gemeente
Een woordvoerder van de gemeente gaf toen al aan dat Yarden volgens haar zelf verantwoordelijk is voor het dagelijkse beheer en de uitstraling van de begraafplaats.
Ook stelde zij dat de gemeente geen bemoeienis had met de kwaliteit die Yarden als onderneming levert.
Om dit te staven vroegen wij de verkoopovereenkomst uit (januari) 2007 op. Na bestudering van het contract en de bijbehorende 32 WOB-documenten (WOB = Wet Openbaarheid van Bestuur), blijkt nu dat bij het opstellen ervan inderdaad geen voorwaarden zijn gesteld aan Yarden om de begraafplaats goed te onderhouden.
Een pijnlijke fout, want door de ongewoon lange looptijd van het contract, namelijk 40 jaar vanaf het jaar 2007, heeft de gemeente zichzelf de komende 25 jaar buitenspel gezet.
Wel eisen voor nabestaanden, niet voor Yarden zelf
In de verkoopovereenkomst van 2007 stond dat de exploitant (Yarden) zijn eigen beheerreglement moest opstellen en dat Yarden dit reglement actief onder de aandacht moest brengen.
Uit de stukken blijkt dat Yarden pas in 2009 een eerste beheerreglement opleverde. Hierin beschreven zij geen enkele kwaliteitseis voor het onderhoud van de begraafplaats. Wel werden er tot in detail randvoorwaarden benoemd voor de grafbedekking van de graven zelf.
Er werden (en worden) dus wel eisen gesteld aan de klanten (lees: nabestaanden), maar Yarden legde zichzelf geen kwaliteitseisen op.
Bovendien wordt het beheerreglement niet actief onder de aandacht gebracht, ondanks de contractueel opgelegde verplichting hiertoe: op de website van Yarden is hierover niets te vinden.
Aanbestedingsdocument stelde wél voorwaarden aan onderhoud
Dat de gemeente het onderhoud en een waardige omgang met nabestaanden belangrijk vond (en vindt) bleek overigens wel uit het aanbestedingsdocument dat zij in 2006 gebruikten om een geschikte overnamepartner te vinden. Hierin stond onder andere: ‘Terrein en gebouwen worden goed onderhouden’.
Een gemiste kans dat de gemeente deze voorwaarde destijds niet een-op-een heeft doorgevoerd in de verkoopovereenkomst die zij vervolgens afsloten met Yarden.
Ook stond in het aanbestedingsdocument dat ‘uitgangspunt voor de dienstverlening op de IJsselhof is om zo goed mogelijk in te spelen op de wensen die de klanten kenbaar maken. Piëteit en een waardig afscheid van de overledene vormen de basis van de dienstverlening.’
Dat Yarden hier in de praktijk anders mee omging en omgaat, blijkt uit de bloemlezing van klachten die wij ontvingen naar aanleiding van ons eerdere artikel over de IJsselhof.
Hoe staat het er nu voor?
Na onze berichtgeving, half september, reageerde Dela als volgt: “Wij zijn recent eigenaar geworden van Yarden, waardoor ook van de begraafplaats IJsselhof. Als onderdeel van het integratieplan onderzoekt Dela of alle overgenomen locaties voldoen aan onze kwaliteitseisen. Het onderzoek zal voor locatie IJsselhof met voorrang worden opgepakt, zowel gericht op het onderhoud van de begraafplaats als op vervanging van het digitaal register”.
Een recente wandeling over de begraafplaats leert ons dat de uitstraling nog altijd rommelig is. Tussen het grind van de paden groeit mos en onkruid, de brandnetels zijn -vanwege de winter- dor, maar staan er nog steeds.
Een nieuwe steekproef bij het grafregister toonde bovendien aan dat er nog steeds geen namen en grafnummers vindbaar zijn van mensen die sinds 2017 overleden zijn.
Handhavingsbevel
Aangezien de gemeente verantwoordelijk is voor monumentale bouwwerken, ondernamen zij ten aanzien van de monumentale muur wél actie na onze vragen en publicaties.
Vanuit deze rol lieten zij Omgevingsdienst Hollands Midden (ODMH) een inspectie uitvoeren, waarna ODMH een handhavingsbevel heeft uitgevoerd naar Dela, met de sommatie om de monumentale muur op te knappen.
Hoe nu verder?
Met de verkoop van de IJsselhof is er geen toezichthoudend orgaan meer voor deze belangrijke plek voor de inwoners van Gouda, op het toezicht van de monumentale muur na. Dela lijkt geen haast te maken om de klachten over het gebrekkige onderhoud en het niet werkende grafregister op te lossen en komt tot nu toe de gedane beloftes van half september niet na.
Wellicht wordt het tijd dat de gemeente, vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid, in gesprek gaat met Dela.
21-12-2021 14:40