Gouda – Onder invloed van corona wordt er nog maar weinig oud papier en karton ingezameld. Mede daardoor heerst er schaarste aan grondstof waardoor de prijs van nieuw papier en karton hard omhoog gaat. Hoe komt dit en wat gaat de consument hiervan in z’n portemonnee voelen?
We leggen het uit.
Ooit was oud papier en karton een verdienmodel
Verenigingen en liefdadigheidsorganisaties haalden met grote regelmaat oud papier en karton op om met de opbrengst hun kas te spekken. We hebben het hier over een tijd dat nog niet iedereen een papiercontainer kreeg toebedeeld of dat er verzamelcontainers werden geplaatst bij hoogbouw en winkelcentra. Je kon het op de stoep zetten en in korte tijd werd het door vrijwilligers meegenomen. Vooral in kleinere gemeenten waar geen papier werd opgehaald, was het een taak van vrijwilligers.
Veel oud papier en karton ging richting China
In China was aanvankelijk nog niet zoveel papier in omloop dus was gebruikt papier en karton uit Europa van harte welkom. In onze reeks over afvalverwerking in 2019 spraken we bij Peute, een grote oud-papier verwerker in Dordracht, met de marketingmanager. Hij liet ons o.a. talloze containers zien die continue met balen geperst papier werden volgeladen om richting China verscheept te worden.
Toen al kwamen er signalen dat China kritischer werd ten aanzien van de kwaliteit van het oud papier dat zij ontvingen. Dat gold niet voor de zendingen van Peute omdat daar vooraf de verschillende papiersoorten werden gescheiden en de vervuiling er uit werd gehaald. Maar China krijgt dit materiaal uit heel Europa aangeleverd en daar nam men het niet zo nauw. Om alvast op de huidige situatie vooruit te lopen, China wil nu alleen nog maar schone pulp als grondstof ontvangen. Ze laten het vuile werk nu liever aan ons over. Het nauwelijks nog oud papier naar China transporteren en het begin van de corona crisis waren de oorzaak van een flinke prijsdaling.
Hoe zit het met oud papier op dit moment in Nederland?
We nemen weer contact op met Peute in Dordrecht en spreken nu met de commercieel directeur, Patric van den Berg. Hij legt ons uit dat de eerdere prijsdaling van oud papier niet een louter Nederlands aangelegenheid was. Op z’n minst is het een Europees en deels een mondiaal probleem. De ontwikkelingen op een rij:
- Eerst werd de afzetmarkt in Azië en China veel kleiner en dat begon al in 2019. Europa kon z’n oud papier dus niet meer kwijt en de prijzen daalden.
- Het eerste jaar van de coronacrisis was er veel minder behoefte aan papier en diverse fabrieken in Europa konden het niet meer bolwerken en werden gesloten.
In het tweede jaar van de corona crisis werd papier onverwachts schaars en duur
- Onder invloed van de coronacrisis werd er minder papier ingezameld. Dat speelde nog niet zozeer in Nederland en België omdat deze landen al een vergevorderd inzamelsysteem hebben. In andere landen zoals in de U.K. werd en wordt noodgedwongen papier bij het restafval gestopt.
- Gelijk steeg de vraag naar papieren producten met sprongen door extra vraag naar wc-papier, papieren zakdoekjes, kartonnen verpakking voor pakketjes enz. Bovendien trok de economie onverwacht sterk aan.
Hoe papierschaarste de markt veranderd heeft
Van den Berg legt uit hoe het aanbod van oud papier veranderd is met name door het consumenten gedrag. Het aandeel kranten in oud papier is teruggelopen van 70% naar 45% en dat van karton is gestegen van 30% naar 55%. Er werd minder van papier gelezen maar er werd wel veel meer online besteld.
Oud karton was nog geen probleem, mede omdat het meerdere keren recyclebaar is. Maar intussen namen de online bestellingen zo’n vlucht, dat alleen al daardoor schaarste aan karton ontstond. En zoals altijd, waar schaarste is gaan de prijzen omhoog.
Papier is geen verdienmodel meer
We leggen de situatie ook voor aan de drukker van onze bladen en spreken met Henk van Esch, een man met een imposante drukkerservaring. Hij zegt dat hij nooit eerder zo’n explosieve prijsstijging van papier heeft meegemaakt. Met “geen verdienmodel meer” bedoelt hij dat op papier en karton geen marge meer kan worden gemaakt of het nu kranten, tijdschriften, verpakking van levensmiddelen of karton is. Papier is een dominerende kostenpost geworden. Eerder vroeg dan laat zal de consument dat merken.
Karton was juist de vervanger van plastic aan het worden in de levensmiddelen industrie
Misschien niet altijd opgemerkt door de consument maar producenten willen of worden gedwongen minder plastic als verpakking te gebruiken. Papier en karton is dan het alternatief waarvoor nu echter meer betaald moet worden. Er wordt toch al geklaagd over de oplopende inflatie en producenten en supermarkten vinden het geen fijne boodschap dat een deel van hun assortiment ook nog eens duurder wordt via papieren verpakking. De Belgische supermarkt Delhaize is met z’n eieren al weer terug bij af. Ze worden weer in plastic verpakt omdat het goedkoper is dan karton. De consument in Nederland kan een dergelijke ontwikkeling dus ook verwachten of anders meer voor in karton verpakte levensmiddelen gaan betalen. Desgevraagd zeggen zowel Patrick van den Berg bij Peute als Henk van Esch bij onze drukker, dat de prijzen nog jaren hoog blijven door een toenemende vraag naar papier en vooral karton.
Redactie:Cor Sul
13-01-2022 15:00